Bloeiende knoflook. Bron: Flickr, zanastardust

Voedsel speelt een belangrijke rol in je gezondheid. Een relatief caloriearm en vezelrijk dieet met veel fruit, maar vooral veel groente is belangrijk om gezond oud te worden. Dat betekent niet dat je bestaan afhangt van bergen schrale kost wegkauwen. Vlees en andere smaakmakers mogen best, zolang je het niet overdrijft. En laten we vooral knoflook niet vergeten.

Knoflook wordt gegeten in alle “Blue Zones”. Dat zijn plekken op aarde waar relatief veel mensen gezond oud worden, tot zelfs honderd jaar en ouder. Knoflook is een krachtige antioxidant, werkt sterk onstekingsremmend en doodt bacteriën. Hier lees je wat het doet, waarom het dat doet en wat de juiste dosis is.

Lang leven

8500 mensen van honderd jaar en ouder werden onderzocht door het Amerikaanse National Institute of Aging. Ui en knoflook behoorden tot hun meest geliefde voedingsmiddelen. Onderzoek op muizen en op menselijk huidweefsel maakt begrijpelijk waarom ze er zo van houden.

Geheugen en het vermogen te blijven leren hangen sterk samen met een lange levensduur. Japanse onderzoekers ontdekten dat oude muizen met extra knoflook in hun dieet langer nieuwe taken en informatie op bleven pakken, en langer bleven leven.

Menselijke bindweefselcellen uit de huid (fibroblasten) verzorgen de stevigheid van het weefsel. Fibroblasten in een oplossing met knoflookextract kunnen zich veel vaker vermeerderen dan in een gewone oplossing. Hun vorm en inwendige samenhang bleven ook langer intact. Bij kankercellen geldt dit juist niet. Zij konden zich niet vermeerderen en stierven als ze aan knoflookextract werden blootgesteld.

Geschiedenis

Meer dan 3000 v. Chr. wisten de Egyptenaren al van de heilzame werking. Artsen zwoeren hun eed onder het aanroepen van ‘heilige’ plant. Volgens de Griek Herodotus (480 – 430 v. Chr.) gaven Egyptenaren bij de bouw van de grote piramide van Cheops 1600 zilvertalenten uit aan uien, knoflook en radijzen voor de arbeiders. Volgens de Bijbel verlangde het volk van Israel na de vlucht uit Egypte naar de knoflook uit dat land. De schrijver Aristophanes zag knoflook als symbool voor fysieke kracht. Alle kruidkundigen en artsen uit de Oudheid noemden de plant. Ook Chinezen en Romeinen gebruikten het tegen infecties, wonden en zweren, zwakte en tumoren. Tijdens middeleeuwse pestepidemieën in Frankrijk moesten gevangenen de lijken ruimen. Meestal overleefden ze het. Dit werd toegeschreven aan het royale gebruik van knoflook in de gevangenissen.

Bijna tegen alle kwalen

Knoflook helpt preventief tegen maagkanker. Ook infecties van mond- en keelholte en paradentose (chronische ontsteking van het tandvlees) gaat het tegen. Dysenterie, een tropische darmziekte die dodelijk kan aflopen, is niet gediend van knoflook, net zomin als darmparasieten, zoals spoelwormen. Knoflook is een wormmiddel dat aarsmaden kan verdrijven. Het kan zelfs de kankerverwekkende effecten na het inademen van asbest verminderen. Paratyfus, darmcatarre, colitis (ontsteking van de dikke darm), slechte spijsvertering, gisting in darmen; knoflook helpt bij al deze kwalen.

Het bevordert de wondheling en wordt ook gebruikt tegen abcessen, schimmels, wratten en eksterogen. Ook loodvergiftiging, nicotinevergiftiging, oedeem (vochtophopingen) in benen, nierstenen, reuma, artritis, jicht, oorinfecties worden ermee bestreken. Ook bevordert knoflook de galstroom van de galblaas naar de darm en bevordert de galvorming zelf. Bij bepaalde soorten kanker zoals borst- maag-, darm- en huidkanker zou het tumorremmend werken. Knoflook bevat namelijk vele enzymen die de zuurstofopname door de weefsels verbeteren. Daarnaast is het ook nog eens bloedzuiverend, bloeddrukverlagend en ontgiftend.

Knoflook verhoogt de strijdbaarheid van het immuunsysteem. Wetenschappers vermoeden dat knoflook een leverenzym stimuleert die het lichaam helpt ontgiften. Momenteel wordt zelfs onderzocht of het helpt tegen AIDS, ME en andere auto-immuunziekten.

Let op

Bij overdosering is knoflook schadelijk, zuivere knoflookolie is zelfs giftig. Van meer dan drie tenen knoflook per maaltijd kun je maagklachten krijgen. Ook schade aan rode bloedcellen en aan de darmflora komt voor. Te veel knoflook remt de opname van voedingsstoffen door de darmwand en benadeelt de leverfunctie. Zwangere en zogende vrouwen moeten knoflook vermijden. Blijf er ook vanaf als je een maagzweer hebt, bloedarmoede, trombose, diabetes of aanleg voor bloedingen. Bloed kan er tot 30 % later van stollen, wat ook op menstruatie zijn effecten heeft.

Allium

Knoflook is lid van de Allium-plantenfamilie, waar ook ui, prei en sjalot toe behoren. Alle bezitten ze goede eigenschappen, maar knoflook lijkt de kroon te spannen. De sleutel tot het gezonde geheim zijn waarschijnlijk de vele actieve organische zwavelverbindingen die maken dat insecten ze vaak vermijden. Argentijnse wetenschappers ontdekten dat ook hoofdluizen een hekel hebben aan de geur ervan.

Vele recepten uit de Blue Zones bevatten knoflook. Het Griekse eiland Ikaria is zo’n zone en stond eeuwen geleden al bekend om de vele stokoude, kerngezonde mensen. De Ikariaanse gewoontes zijn gelukkig nog maar weinig veranderd. Oudere Ikariërs eten ’s ochtends vaak een rauwe teen knoflook, als extraatje. Pure ‘Blue Zones’ wijsheid, want wat blijkt: zo gauw je knoflook snijdt en bakt, verliezen vele werkzame stoffen hun kracht.

Bron:  C. Gary Hullquist: Garlic- Nature’s perfect prescription

(Dit artikel verscheen eerder, op 15 maart 2013, op hetkanWel)

Lees ook

Oud worden, jong blijven: handreikingen voor een vitale ouderdom

Voedsel waar je 100 van wordt? Eet meer peulvruchten!

Geheimen voor een lang leven van ’s werelds oudste familie