Zoutwinning in de Guérande. Brpn: minikd, Flickr

Er bestaan vele zoutsoorten, je struikelt over de steen- Himalaya- en zeezouten. Het meest gebruikt blijft natuurlijk gewoon tafelzout. Net als kristalsuiker is dat een industrieproduct waar bijna alles uit is gefilterd. Het onttrekt veel vocht aan je lichaam, en bij overmatig gebruikt kan het leiden tot hoge bloeddruk. Overmatig wordt je gebruik al snel omdat bewerkt voedsel (pizza’s, hamburgers, sausen) er vaak vol mee zit. Want zout is lekker en verkoopt goed. Wie echt lekker zout wil proeven waar je ook niets van krijgt (behalve gezondheid) neemt puur, ongefilterd zeezout.

Ons lijf kan niet zonder zout. Bovendien is het een van de oersmaken, samen met zoet en zuur. Dagelijks heb je 500 mg natrium nodig, gelijk aan anderhalve gram keukenzout. Alleen kun je het beter eten in ‘gebonden’ vorm. Zoals je er beter aan doet suiker te eten in de vorm van bijvoorbeeld vruchten, omdat die mineralen en andere stoffen bevatten die zorgen dat de suiker goed wordt opgenomen, zo kun je ook het beste zout gebruiken waar ‘alles nog in zit’. Keltisch zeezout bijvoorbeeld, bevat een hele vracht mineralen, en zelfs klei. Aan veel van die mineralen hebben we een chronisch tekort.

Sole

Via webshops is Keltisch zout goed verkrijgbaar. Het is zeker niet hetzelfde als zeezout, dat is ook geraffineerd. Het grijze Keltische zout (zo genoemd omdat het uit Brétagne komt) is grijzig, klonterig en vochtig. Voor een optimale mineralenvoorziening maken liefhebbers er een wateroplossing van, sole genaamd, waar ze elke dag een paar slokken van nemen. Dat zijn dan in de regel mensen die ook geen bewerkte voedingsmiddelen nemen, anders zou hun zoutconsumptie erg hoog worden. Keltisch zout bevat minder natrium, maar net als bij ander zout moet je er niet hele scheppen van naar binnen gaan werken. Het lijkt een van de gezondste zoutsoorten op aarde te zijn, maar het blijft zout. Het is bedoeld als vervanger voor tafelzout, niet als extra zout er bovenop. Toch moeten we ons niet te veel zorgen maken om zout. Japan bijvoorbeeld heeft de hoogste zoutconsumptie ter wereld en ook de hoogste levensverwachting.

Bloeddruk

En de bloeddruk dan? Veel diëtisten baseren zich op verkeerde conclusies uit op zich relevante onderzoeken. De invloed van zout op de bloeddruk wordt vaak overdreven. Bloeddrukverhoging ontstaat waarschijnlijk vooral  door een combinatie van leefgewoontes, te veel geraffineerd zout en ongezond eten. Een van de belangrijkste functies van zout is juist het regelen van bloedvolume en bloeddruk en ook de flexibiliteit van de bloedvaten. Bloeddruk kan worden beïnvloed door stress, leeftijd, lichaamsbeweging, erfelijkheid en voeding. Voor bepaalde zoutgevoelige personen kan overmatige consumptie van natrium inderdaad de bloeddruk verhogen. Maar de meerderheid van de mensen krijgt geen hogere bloeddruk van  verhoogde zoutinname. Uit een onderzoek aan de universiteit van Berkeley blijkt dat als in een gemiddelde bevolkingsgroep de zoutinname wordt verlaagd, slechts ongeveer 30 procent een kleine daling van de bloeddruk ervaart. Twintig procent ervaart hierdoor zelfs een verhoging van de bloeddruk. Bij de resterende 50 procent van de bevolking heeft een verminderde zoutinname geen effect op de bloeddruk. En bij de meeste mensen zal zelfs een drastische toename van de zoutconsumptie de bloeddruk niet verhogen.

Hoe gebruik je ongeraffineerd zout?

Gebruikers geven er hoog over op; het is niet alleen veel gezonder, maar ook veel lekkerder. Het heeft een eigen, volle smaak waar je veel meer in proeft dan in gewoon tafelzout. Alleen, grijs nat zout is moeilijk strooibaar, de dikke korrels liggen ook niet goed in de mond. Gooi het dus als je het ergens overheen wil strooien, in zo’n handmalertje, dan krijg je het zo fijn als je wil. Of gebruik af en toe ‘fleur de sel’. Dat is het bovenste  gekleurde laagje dat uit zoutpannen wordt geschept. Ook zeer rijk aan sporenelementen en mineralen, maar met iets meer natrium. Qua smaak het summum volgens cullinaire experts.  Met grijs zout kun je overigens uitstekend koken en inmaken. De prijs valt mee, voor een paar euro heb je al een kilo.

Dieren, planten, bad

Niet alleen je lijf, ook de rest van de natuur juicht ervan. Paardenfokkers gebruiken het omdat de dieren er gezonder bij blijven, maar ook de plantenwereld is ervan gecharmeerd. Wie een theelepeltje sel gris in, zeg, twintig liter water gooit en daarmee zijn tuin besproeit, zal zien dat de bodemkwaliteit vooruit gaat en alle planten beter groeien en bloeien. Tenslotte kan het ook geen kwaad het toe te voegen als badzout, of in het kinderbadje als de kinderen lekker bezig zijn in de tuin. Nu alleen nog de detailhandel overtuigen van ‘het goede zout’

Bron: Westonprice, Berkeley University, de Groene Vrouw