Bron: David van der Mark, Flickr

Wij bezochten Op hout gerijpte chansons van En Vrac (Frans voor onopgesmukt) in het Utrechtse Werftheater met in de hoofdrol Shaffy’s repertoire. Het is een waagstuk hem te coveren; onvermijdelijk komt zijn indringende en theatrale persoonlijkheid omhoog als zijn chansons weerklinken.  Stoort het als een andere zanger daar dan tussen gaat staan? Niet als Bas Marée dit doet.  Hij weet wat vertolken is en heeft een fijne hand van kiezen getuige zijn eerste Shaffy-lied Als het Stormt: Zet het anker niet uit, red niet je huid, want de tijd zal ’t getij weer keren. Tussen de liedjes verhalen ze van gebeurtenissen in Shaffy’s turbulente bestaan en van hun eigen ontmoetingen met de meester.

En zingen daarna gepassioneerd over een kind dat weet dat hij zijn moeder nooit meer zal zien. Mama, eens komt hij thuis. Eens in de honderd jaar vindt hij zijn huis.  Een derde, heel bekend lied is niet van Shaffy, maar hij zong het graag want het was hem op het lijf geschreven: Wat jij wilt kan geen ander je geven. Mens durf te leven!. En zo sleurt Marée ons mee door het met erotiek en alcoholdampen omgeven leven van deze aartsbohémien.

Misschien juist doordat we Shaffy niet  hoorden,  klinkt zijn repertoire nog krachtiger. Toen het beroemde drankorgel zelf zijn woorden de microfoon in fluisterde, galmde en brulde, waren ze niet los te zien. Ramses bracht onvermijdelijk zijn pregnante podiumpersoonlijkheid mee;  zijn gezicht, zijn mimiek, zijn stem, zijn bewegingen. Marée, met En Vrac, verandert dit.  Want Marée kan verdwijnen in liedjes. Dit maakt dat voor het eerst mijn aandacht voor honderd procent naar teksten en muziek gaat, en ik ontdek dat hun waarde ook buiten Ramses beklijft.

In Ramses’ teksten gaan wanhoop en optimisme, desillusie en idealisme even welsprekend als ongemakkelijk samen, analoog aan een leven vol schade, schande en eeuwige roem. Ze zijn vooral geschikt om te ondergaan wanneer ze met veel pathos worden gezongen. En Vrac is de bewonderende en gretige vertolker van het eigen genre dat de zanger schiep. Zijn oeuvre is zo persoonlijk, dat de liedjes alleen door een getalenteerde zanger overtuigend zijn over te brengen. Waarvan akte.

Mis de kans niet om En Vrac te zien in hun programma Varen met Shaffy. Het gezelschap vaart je op een rondvaartboot al zingend langs de Amsterdamse plekjes die Ramses in zijn hart heeft gesloten.