(Door Frank Flippo)

Bossen filteren water, houden water vast, beschermen bodem en klimaat, slaan voedingsstoffen op, en geven bedreigde dieren onderdak. Misschien zijn nog niet eens alle voordelen bekend. Intussen verdwijnen ze met jaarlijks miljoenen hectare tegelijk. Het grootste tegenoffensief laat China zien, dat in enkele jaren tijd een dorre provincie weer groen maakte. Onthutsende cijfers naast een mooi toekomstperspectief.

Nog vier miljard hectare bos rest er op deze aarde. Dat was in 1870 nog zes miljard. Volgens cijfers van de VN was in de jaren 90 was de ontbossing het ergst, elk jaar verloor de wereld 16 miljoen hectare, een oppervlakte ter grootte van Polen. Tussen 2000 en 2010 nam dat af, maar nog steeds verdween 13 miljoen hectare per jaar. Ook de herbebossing ging door. Dit maakte het verlies tot 2010 op ruim 5 miljoen hectare per jaar. Deze cijfers laten niet zien dat her resterende bos achteruitgaat door selectieve kap, wegenbouw, klimaatverandering. Elk jaar is er minder bos, en wat rest is van mindere  kwaliteit. Productiebossen bezitten maar een fractie van de biodiversiteit van oude bossen. Wel kunnen productiebossen de druk op de oude bossen doen afnemen.

Brazilië

De grootste bosrover is Brazilië; sinds 1990 is daar 55 miljoen hectare bos verdwenen. De belangrijkste aanjager zijn grote landbouwbedrijven die de boel ontbossen, enkele jaren vee laten grazen of gewassen oogsten en daarna het land voor dood achterlaten. Vervolgens trekken  ze verder.  Andere oorzaken van bosverlies zijn houtskoolproductie (Afrika), sprokkelen voor eigen gebruik (Azië en Afrika) en palmolieplantages. Dit speelt vooral in Indonesië. In de jaren 60 was dit land nog voor 82 % bedekt met bos, nu rest nog nauwelijks 50%. Bijna alle bos maakt plaats voor palmolieplantages. Indonesië is wereldmarktleider in palmolie. Om het bos te sparen mag er de komende twee jaar niet meer gekapt worden, maar de controle op de vele illegale houtkap laat veel te wensen over. En de plannen voor verdubbeling van de landelijke palmolieproductie liggen er nog steeds.

Gobi-woestijn

Maar het kan ook anders. China zag mede door ontbossing en overbegrazing de Gobi-woestijn oprukken en de landbouw bedreigen. Stofstormen teisterden de steden en vernielden zelfs oogsten in buurlanden als Korea. Tien jaar geleden startte er het grootste herbebossings- en landschapsherstelproject op aarde. Het enorme lössplateau van Shaanxi werd herschapen tot een groene oase. Boeren moesten drie jaar land hun geiten en schapen binnen houden, want die vraten alle groen weg. Ze kregen compensatie van de overheid. Intussen werd het land aan zichzelf overgelaten. Inheemse soorten, goed bestand tegen het klimaat, kwamen weer op en herstelden de uitgeputte grond. Op de kale heuvels werden terrassen aangelegd, de heuveltoppen werden bebost. Beken gingen weer vloeien, de landbouwopbrengsten schoten omhoog, de stofstormen namen af. Eenzelfde recept wordt nu uitgeprobeerd in Ethiopië, Rwanda en Jordanië. Al na drie jaar kunnen boeren opnieuw oogsten en is het land weer groen. Bekijk het op: Groen Goud, een film over spectaculair natuurherstel

Er is hoop, zeker als we intussen doorgaan met het papiervrije kantoor, FSC-gekeurd hout kopen en de Boomplantdag…

Bron: Treehugger

(Op 7 september 2012 ook gepubliceerd op hetkanWel)