Vruchten van de oliepalm. Bron: manoj_k_mohan, Flickr

Rode ongeraffineerde palmolie bevat meer dan 600 verschillende carotenoïden, meer dan enige andere voeding op aarde, en bevat ook veel vitamine E, een stof die de celwanden beschermt tegen veroudering. Carotenen zijn antioxidanten die weer je ogen, huid en bloedvaten beschermen. Eigenlijk doe je, als je rode palmolie gebruikt, aan de best mogelijke ziektepreventie. Wat voorkom je er precies mee en hoe werkt dat?

Door deze olie te consumeren, verklein je bij jezelf de kans op welvaartsziekten als astma, aderverkalking en hart- en vaatziekten. Veel ziektes ontstaan door geoxideerd plantaardig vet: patates frites, snackbarvoer, margarine, vooral door de klonteringen die ze veroorzaken, de gifstoffen erin en de tekorten die zij creëren in het lichaam. Plantaardige vetten (meervoudig onverzadigde vetzuren of MOVs) bederven snel als ze eenmaal geïsoleerd zijn van de planten waar ze uit komen. Zo lang ze binnen de plantenlichamen blijven gebeurt dit veel minder snel. In planten zitten vele stoffen die dit verhinderen; diezelfde stoffen zorgen voor een goede vertering van deze vetten. Eet naar hartenlust olijven, pompoenpitten en noten. Je kunt er ook achteraf goede dingen aan toevoegen, bijvoorbeeld aan olijfolie voeg je mozzarella en tomaten toe. De tomaten bevatten caroteen, wat de olie behoedt voor bederf.

Meervoudig onverzadigde vetten

Wat heeft dit allemaal te maken met ongeraffineerde rode palmolie? Palmolie vult razendsnel de caroteen- en vitamine E tekorten aan die ontstaan door de overmatige inname van meervoudig onverzadigde vetten (MOV) in ons westerse dieet. MOV s als frituurvet roven deze stoffen weg tijdens de vertering. Een tekort vernielt op termijn hersenen, bloedvaten, hart en spieren. Palmolie bevat een schat aan carotenoïden (antioxidanten) en vitamines. Vitamines en antioxidanten werken veel effectiever samen met andere natuurlijke stoffen, dan in supplementen. In rode palmolie is het volledige complex nog aanwezig. Geen pil kan wedijveren met de 600 antioxidanten van rode palmolie.

Wat maakt deze tekorten gevaarlijk? Celwanden worden gevoed door vet. Slechte vetten maken ze stug en ondoorzichtig; ze ‘verkalken’ en laten ook minder zuurstof door. Het eerste kan leiden tot beroertes, het tweede tot kanker.

Professor Ying Xu van de Universiteit van Georgia vermoedt dat zuurstoftekort op cellulair niveau de hoofdoorzaak kan zijn van kanker. Hij onderzocht bij zeven verschillende kankersoorten hoe zuurstofarme cellen zich gedragen. Zuurstoftekort onderbreekt het proces waarmee cellen voedsel omzetten in energie. De cellen, ook kankercellen, beginnen uiteindelijk nieuwe bloedvaten aan te maken om via het bloed aan zuurstof en voeding te komen. Zo begint het proces waarbij tumoren gaan groeien. Dit kan verklaren waarom tumoren immuun worden voor chemotherapie: ze blijven tegen de klippen op naar voedsel en zuurstof zoeken. De sleutel is dan het verbeteren van de conditie van de celwanden zodat die weer normaal kunnen ademen. Rode palmolie is een zeer stabiele olie die ook na herhaaldelijk verhitten niet oxideert.

DNA

Geoxideerde plantenolie doet bloedvatwanden beslaan, beschadigt hersencellen, oogcellen en DNA, wat kan leiden tot ziekten als, artritis, diabetes en hart- en vaatziekten. Ook cholesterol zonder voldoende vitamine E en carotenoïden gaat oxideren. Cholesterolcellen veranderen in vrije radicalen en beschadigen dan bloedvaten via schuimcellen die vastkleven aan slagaderwanden. In een experiment uit 2009 aan de universiteit van San Diego ontdekten wetenschappers dat bij konijnen deze schuimcellen niet verminderden door cholesterol te verlagen maar door de oxidatie ervan te verhinderen. Dit kon door grotere hoeveelheden vitamine E en carotenen toe te dienen.

Verzadigde vetten zoals kokosolie en palmolie oxideren minder snel en veroorzaken weinig ontstekingsreacties. MOV’s zijn ook nodig voor belangrijke lichaamsfuncties. Dr. D. Steinberg van de universiteit van California adviseert maximum 10% van onze voedingscalorieën te halen uit omega-3- en -6 vetzuren. Je moet er altijd veel vitamine E en carotenoïden bij gebruiken. Rode palmolie bevat 10 maal meer carotenoïden dan wortels en bulkt van de vitamine E.

Een waarschuwing: gebruik nooit witte geraffineerde palmolie, die is erg ongezond, juist omdat alle goede stoffen er uit zijn gehaald. Juist deze stoffen, carotenoïden, vitamine E, sterolen, coenzym-Q10 gaan naar de pharma-industrie om te gebruiken voor supplementen en medicijnen. Extra vierge rode palmolie ontstaat door de ontpitte vruchten mechanisch en koud te persen.

De voordelen op een rijtje:

Hart- en bloedvaten.

Rode palmolie laat de slechte cholesterol dalen en de goede stijgen. Onder andere een onderzoek van de universiteit van Cambridge toont dit aan. Hierin werd het vet dat mensen normaal gebruiken, vervangen door rode palmolie. De samenstelling van de vetten verlaagt de slechte cholesterol, maar ook de tocotrienolen doen dat. Al in 1994 werd aangetoond dat rode palmolie een antiplaque-effect heeft op slagaders heeft en ook antitrombose-effecten. Rode palmolie bevat 10 tot 15 maal meer carotenen dan worteltjes en 50 maal meer dan tomaten. Beta- en alfa-caroteen, luteïne en zeanxanthine zijn belangrijk voor de ogen, alfa-caroteen versterkt het immuunsysteem, lycopeen beschermt tegen prostaatkanker. Uit de 600 carotenoiden in palmolie maakt het lichaam ook vitamine A.

Kanker

Mannen met het hoogste gehalte aan verschillende carotenen in hun bloed hebben 36% minder kans op hartaanvallen of om voortijdig te sterven. Onderzoekers ontdekten dat rokers met het hoogste gehalte aan gemengde carotenen  het minste risico hadden op longkanker. Dr. F. Chytill van de Vanderbilt universiteit: ‘Het lichaam kan beschadigde cellen herstellen. Laboratoriumonderzoek bevestigt dat kankers zoals borst-, long- en huidtumoren kunnen afgeremd worden met een behandeling van vitamine A (bètacaroteen).” Tocotrienolen belemmeren kankergroei en bevorderen de dood van tumorcellen.

Luchtwegen

Kinderen met te weinig bètacaroteen ontwikkelen sneller ademhalingsproblemen en diarree Prof. Keramat Ali van de universiteit van Dacca, Bangladesh, ontdekte dat kinderen die dagelijks crackers kregen met rode palmolie, beduidend minder last hadden van de luchtwegen en darmen. Rode palmolie bevat palmitinezuur, erg goed voor de longblaasjes. Het maakt ademen bij zwaardere inspanning gemakkelijker, omdat het longblaasjes helpt ontplooien en dus voorkomt dat ze dichtklappen. Palmitinezuur reduceert ook de oppervlaktespanning op de longblaasjes.

Hart- en vaatziekten

Carotenen en vitamine E voorkomen dat slechte cholesterol verhardt, en daarmee het dichtslibben van slagaders. David Kritchevsky van het Wistar instituut van Philadelphia (VS), toonde aan dat het aderverkalking bestrijdt door de vele antioxidanten, vooral  carotenen en tocotrienolen. Harvard concludeerde na een 10-jarig onderzoek onder 22.000 artsen dat zij die supplementen met bètacaroteen innamen 50% minder risico hadden op hartaanvallen en beroertes. Vitamine E helpt voorkomen dat bloedplaatjes samenklonteren en voorkomt arteriosclerose. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) concludeerde na een studie dat het gehalte vitamine E in het bloed de beste indicator is om het risico op hartaanvallen te bepalen

Ogen en huid

Carotenen helpen tegen de maculadegeneratie (achteruitgang van het zicht voor veroudering), ook beschermen zij de huid tegen UV-straling, volgens Dr. Traber (Universiteit van Berkeley). Tocotrienolen werken tumorremmend en zijn nuttig in de strijd tegen (huid)kanker. Roodverbranding door zonnestralen vermindert erdoor. Zij beschermen de huid tegen de vrije radicalen uit huideigen vetzuren, geoxideerd door zonnestralen. Met palmolie ben je sneller egaal bruin, je huid is beter beschermd met minder pigmentvlekken en sproeten en de bruining houdt langer stand. Je kunt het ook op je huid smeren, eventueel in combinatie met kokosolie en citrusolie. Ook bij verbranding herstelt je huid sneller. Huidkanker en melanomen kan het remmen. Rode palmolie beschermt de huid tegen UV- stralen en luchtvervuiling zoals ozon, dat vrije radicalen in de huid veroorzaakt. Vitamine E kan de vorming van vrije radicalen en dus de veroudering van de huid tegengaan. Ze vertragen ook je veroudering als geheel.

Sport

Atleten produceren een enorme hoeveelheid vrije radicalen tijdens hun sportprestaties. Tocotrienolen uit rode palmolie beschermen hen tegen de oxidatie van aminozuren (bouwstenen van eiwitten) en vetten tijdens grote lichamelijke inspanningen.

Praktisch

Voor een euro of drie koop je al een flinke pot bij de toko. De geur en smaak stoten soms af. Mocht je het vies vinden, roerbak dan eens met kerrie, knoflook, komijn, venkel of koriander. Deze kruiden absorberen het aroma en je merkt er niets meer van.

Bronnen: PubMed, Science Daily.