(Door Frank Flippo)

Consolata Melis (105) heeft 9 kinderen, 24 kleinkinderen, 25 achterkleinkinderen en woont in Perdasdefogu, Sardinië. Haar jongste dochter Mafalda is 78. Ze komen dit jaar in het Guinness Book of Records als oudste familie op aarde; samen zijn ze 818 jaar. Op veel Middellandse Zee-eilanden worden mensen erg oud, maar het bergachtige Sardinië spant misschien de kroon met 370 honderdplussers. Dat is 23 op elke 100.000. Luca Deiana van de universiteit van Sassari, Sardinië, onderzocht de laatste 15 jaar ruim 2000 mensen van honderd jaar en ouder. Het geheim? “Goede genen, gezond eten en actief leven.”

Beweging

Sardinië is vanuit zee ontoegankelijk en bergachtig. Vele eeuwen hield dit indringers tegen. De genetische samenstelling van de bevolking is hierdoor vrijwel onveranderd gebleven. Maar ook dieet en levenswijze zijn nog als in de oude tijd. Zeker in de bergen, waar de familie Melis vandaan komt. “Jarenlang moest ik water uit de put gaan halen en kleren wassen in de rivier. Mijn kleinkinderen met hun wasmachines en stofzuigers klagen dat ze het druk hebben. Daar begrijp ik niets van.” Nog een opmerkelijk feit: nergens ter wereld, voor zover wij weten, worden mannen ouder dan op Sardinië. Er zijn 20 keer meer honderdjarige mannen op Sardinië dan gemiddeld elders. Onderzoek onder hen wees uit dat de levensverwachting toenam met de dagelijks gewandelde afstand van en naar hun werk in de steile heuvels. Optimaal is 10 kilometer per dag of meer. Voor Sardijnse herders zijn dergelijke afstanden volkomen normaal. Wandelen is zeer goed voor hart en vaten, spieren en botten. Zonder de pijnlijke, kloppende gewrichten die je overhoudt aan triatlons en marathons. Sardiniërs op leeftijd nemen ook af en toe pauzes om te stoppen en van de eenvoudige schoonheid van de omgeving te genieten.

Eten

Is het het perkamentachtige, ongerezen brood dat schaapherders opgerold in hun tassen mee de bergen in nemen? De scherpe rauwmelkse schapen- en geitenkaas, waarvan één soort met levende maden en al gegeten wordt? De schapen lopen buiten en eten vooral gras, wat veel. omega3-vetten bevat. Geiten en schapen vreten van struiken als de dwergcurry, een plant met ontstekingsremmende eigenschappen. Of is het de donkerpaarse Cannonauwijn die de Sardiniërs drinken? Cannonauwijn heeft tot drie keer meer bloedvaten-scrubbende flavonoïden dan andere wijnen. Wijn werkt ook stressverlagend. Ook het feit dat maar vijf keer per maand vlees op tafel komt bleek een factor. Sardiniërs leven op een voornamelijk plantaardig dieet, geaccentueerd met vlees. Klassiek Sardijns eten betekent volkorenbrood (vaak gerst), fajabonen, tuingroenten, fruit en hier en daar vlees, dat wil zeggen: alleen op zondag of bij speciale gelegenheden. Ook gebruiken ze soms mastiek door het eten, een welriekende harssoort die wij kennen van meubelwas.

Sociaal

Sardinië bezit een traditie van hechte familiebanden. Ieder familielid krijgt aandacht. “Bij mij wonen 150 familieleden in de buurt” zegt Consolata. “En allemaal nog actief.” Haar 99-jarige zus Claudia gaat elke dag naar de kerk, broer Adollo (89) werkt in een dorpscafé en verbouwt groentes in zijn tuin. Onderzoeker Luca Deiana: “Sardiniërs zorgen goed voor hun ouderen. Ze worden gerespecteerd als het levende geheugen van hun gemeenschappen en worden door iedereen gegroet op hun rondjes.” Ze hebben ook plezier met elkaar. “Sardijnse mannen hebben een sarcastisch gevoel voor humor. Elke middag komen ze samen om met en om elkaar te lachen. Wie veel lacht, heeft minder stress en dat is beter voor je hart en bloedvaten.”

Bronnen: BBC News, Calgary Herald, Nydaylinews.com

Dit artikel werd eerder door mij gepubliceerd op hetkanWel.net